یکی از راه‏های مطالعۀ تغییرات زبانی جامعه، مطالعۀ محصولات فرهنگی جامعه از قبیل داستان‏ها، رمان‏ها، تولیدات موسیقیایی، فیلم‏ها و سریال‏هاست. از مقولات مورد توجه رسانه‏ها، که در بازنمایی‏ها جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است، مقولۀ جنسیت و به‏طور ویژه بازنمایی جنسیتی زنان است. بازنمایی زن در فرهنگ‏های مختلف متفاوت بوده و نحوۀ به تصویر کشیدن زن متأثر از نگاه خاص یک فرهنگ به نقش و جایگاه او در آ...

بررسی سیاست نامه، اثرخواجه نظام­الملک طوسی، ما را باگونه­ای نگاه فرادستی­ـ­ فرودستی به افراد هر قشر مواجه می­سازد؛ مسئله­ای که بر بنیاد آرای اریک برن، نشان از فقدان تبادلی سالم از گونۀ بالغ­ـ­ بالغ و کثرت تبادل والد­ـ­کودک دارد؛ تبادلی که کثرت آن، خود نشانی است از وجود استبدادزدگی و خودکامه­پسندی در میان افراد یک جامعه. ایجاد یک جامعۀ طبقاتی و گسترش خودکامگی حاکمان، پیامد وجود چنین نگاهی به اقش...

گفتمان انتقادی، نوعی روند تکوینی تحلیل گفتمان به‌شمار می‌رود که در آن با عبور از توصیف صِرف داده­‌های زبانی، بر فرایندهای مؤثّر در شکل‌­گیری گفتمان توجّه می‌شود. در همین راستا، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی و بر اساس الگوی تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، تلاش کرده به گفتمان­‌کاوی انتقادی داستان حضرت موسی (ع) در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بپردازد و ضمن بررسی جنبه­‌های ادبی و بلاغی داستان...

این مقاله از جریان فکری ساختارگرایی سخن در میان می‌نهد و پس از آن با تعریف ساختارگرایی و شرح گونه‌های آن، از جمله زبان‌شناسانه، انسان‌شناسانه و مارکسیستی، فهم ساختارگرایان از غیرذاتی بودن، ارتباطی بودن و متمایز بودن ساخت‌ها را بررسی می‌کند. ساختارگرایی بینشی خاص نسبت به هویت بود و از این منظر هویت‌ها برساخته‌‌هایی گفتمانی و درون ساخت‌ها ساکن‌اند. این بینش ضد‌ذات‌گرایانۀ ساختارگرایان دربارۀ هویت...

هدف از این پژوهش تحلیل گفتمان انتقادی فرودستی زنان از خلال تحلیل چهار فیلم سینمایی عروس آتش، کاغذ بی‏خط، خانة پدری و ناهید است. چارچوب نظری استفاده‌شده نظریة خودمداری قاضی‏مرادی است که با روش تحلیل‏گفتمان انتقادی فرکلاف انجام شده ‏است. تحلیل‏گفتمان انتقادی با پیوند میان ساختارهای گفتمانی و بافت‏های اجتماعی می‏تواند به درک ما برای فهم مسائلی که وجود دارد کمک کند. از جمله نظم‏های گفتمانی مسلط، گف...